ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

 

 

 

 

Α. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Α) ΠΩΣ ΑΠΑΝΤΑΜΕ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟ ΤΩΝ ΑΠΟΨΕΩΝ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

ΒΗΜΑΤΑ:

      1) Διαβάζουμε προσεχτικά το κείμενο και εντοπίζουμε το σημείο ή τα σημεία όπου βρίσκεται η απάντηση στο ερώτημα.

2)    Συνθέτουμε μια παράγραφο ξεκινώντας με θεματική πρόταση, στην οποία συμπυκνώνουμε την άποψη του συγγραφέα. Μεταφέρουμε τις απόψεις του συγγραφέα με δικά μας λόγια προσπαθώντας να αποφύγουμε την αυτούσια μεταφορά λέξεων – κλειδιών, τις οποίες αντικαθιστούμε με συνώνυμες (χωρίς να αλλοιώνεται το νόημα), μπορούμε όμως να διατηρήσουμε την κεντρική έννοια, π.χ. καταναλωτισμός, χάσμα γενεών, μόδα κλπ.
Μπορούμε, αν θέλουμε, να ξεκινήσουμε με αναφορά στον συγγραφέα ή στο κείμενο: π.χ. ο συγγραφέας υποστηρίζει…, σύμφωνα με τον συγγραφέα του κειμένου …

3)    Προσέχουμε στις λεπτομέρειες να στηρίζουμε τη θεματική πρόταση χρησιμοποιώντας τον καταλληλότερο τρόπο ανάπτυξης.

4)    Δεν ξεχνάμε: τρόπους έναρξης λεπτομερειών, διαρθρωτικές λέξεις 

5)    Δημιουργούμε κατακλείδα στην οποία ανακεφαλαιώνουμε τα σημαντικά στοιχεία της παραγράφου.

Πιθανές διατυπώσεις των ερωτήσεων κατανόησης:

☺ Ποια είναι η στάση του συγγραφέα σχετικά με…  ☺ Πού εντοπίζει ο συγγραφέας τους λόγους/ τις συνέπειες… ☺ Ποια η γνώμη του συγγραφέα για… ☺ Ποια είναι η θέση του συγγραφέα για… ☺ Ποιες επιπτώσεις (π.χ. του αναλφαβητισμού) εντοπίζετε στο κείμενο; ☺ Ποια είναι η οπτική γωνία του συγγραφέα;

👉Ενδέχεται η ερώτηση να ζητά την αιτιολόγηση μιας θέσης/ άποψης του συγγραφέα. Στην περίπτωση αυτή ακολουθούμε τα βήματα δημιουργίας μικροκειμένου (δες παρακάτω). Η ανάπτυξη, ωστόσο, των λεπτομερειών στην περίπτωση αυτή περιορίζεται στη μέθοδο της αιτιολόγησης (ή αιτίου/ αποτελέσματος).

Παράδειγμα:

Πού εντοπίζει ο συγγραφέας τα αίτια επιτυχίας των ριάλιτι σόους;

Δεν υπάρχει εμπορική τηλεόραση που να μην έχει στο εβδομαδιαίο πρόγραμμά της κάποιο reality show ή κάτι το ανάλογο. Το σκεπτικό αυτών των εκπομπών είναι απλό. Τίποτα δεν προκαλεί περισσότερο την περιέργεια του μέσου ανθρώπου από το να μαθαίνει τα μυστικά και τα προβλήματα των διπλανών του. Στην ουσία αυτές οι εκπομπές δεν κάνουν άλλο από το να μετατρέπουν σε τηλεοπτικό θέαμα, προσωπικά προβλήματα και ιστορίες καθημερινής τρέλας. Συνήθως το κόστος παραγωγής τους είναι χαμηλό και η τηλεθέαση εγγυημένη, οπότε η δουλειά για τους δημιουργούς, είναι σίγουρη και κερδοφόρα. Για ποιο λόγο όμως αυτού του είδους οι εκπομπές έχουν τόσο υψηλή τηλεθέαση; Καταρχήν πρόκειται για απλά και εύπεπτα προγράμματα, τα οποία δεν απαιτούν ιδιαίτερη σκέψη αλλά ούτε και μεγάλη προσοχή από αυτούς που τα βλέπουν. Δεν είναι λίγοι οι τηλεθεατές που σε σχετικές έρευνες έχουν δηλώσει, ότι παρακολουθούν κάποιο reality show, προκειμένου να χαλαρώσουν και να ξεχάσουν για λίγο τα προβλήματά τους. Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι η επιτυχία αυτών των προγραμμάτων οφείλεται στο γεγονός ότι, ο θεατής βλέποντας την «διαπόμπευση» του εμφανιζόμενου στην εκπομπή, αισθάνεται κατά κάποιον τρόπο καλύτερα που ο ίδιος δεν έχει την ανάγκη να καταφύγει στην τηλεόραση προκειμένου να λύσει τα προβλήματά του.

Η επιτυχία των ριάλιτι σόους σχετίζεται με την ποιότητα των εκπομπών αυτών αλλά και τις προσδοκίες των τηλεθεατών από τα τηλεοπτικά προγράμματα. Ειδικότερα, ικανοποιείται η φιλοπερίεργη διάθεση του ατόμου με την προβολή της ιδιωτικής ζωής των άλλων και παράλληλα το χαμηλό και ευτελές επίπεδο των εκπομπών της καθιστά εύληπτες , γιατί δεν απαιτούν πνευματική διεργασία. Επιπλέον, εκπληρώνεται η ματαιοδοξία των τηλεθεατών που επιβεβαιώνουν την ανωτερότητά τους μέσα από τον διασυρμό των πρωταγωνιστών. Επομένως, η τηλεοπτική επιτυχία των ριάλιτι οφείλεται στην απλότητα και στη ρηχότητά τους.

           

Β. ΠΩΣ ΑΠΑΝΤΑΜΕ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ/ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΨΗΣ (ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΜΙΚΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ)

Συχνά επιλέγεται απόσπασμα κειμένου και ζητείται από τους μαθητές να αναπτύξουν ή να αποδώσουν το νόημά του. Με την άσκηση αυτή ελέγχεται η δυνατότητα των μαθητών να κατανοούν ένα κείμενο και να το χειρίζονται με κριτική ματιά. Η φράση αυτή μπορεί να είναι:

α) μια γνώμη

β) μια θέση

γ) ένα επιχείρημα

δ) δύο αντίθετες απόψεις

Σε άλλες περιπτώσεις ζητείται η γνώμη των μαθητών σχετικά με κάποιο θέμα που τίθεται στο κείμενο με τη μορφή ευθείας ερώτησης, π.χ.:

•        Γιατί κατά τη γνώμη σας πολλές σύγχρονες οικογένειες δεν είναι ευτυχισμένες;
•         Πώς αντιλαμβάνεστε τον συσχετισμό «ελευθερίας στο χρόνο» και «ελευθερίας της σκέψης»;
•          Τι πιστεύετε ότι εννοεί ο συγγραφέας με τη φράση «η απώλεια μιας επαγγελματικής θέσης είναι ευκαιρία;»
•          Συμφωνείτε με την άποψη του συγγραφέα του δεύτερου κειμένου ότι η πνευματική ανάπτυξη κάθε λαού συνδέεται άμεσα με τη γλωσσική του ανάπτυξη;

Σε αυτές τις περιπτώσεις συνθέτουμε τη θεματική περίοδο που αναδιατυπώνει την εκφώνηση.

Ο λόγος είναι:	Η φράση αποτελείται από:
α) λόγος με αφηρημένο λεξιλόγιο β) μεταφορικός	α) ονοματικό μέρος (ένα ή περισσότερα) ρ) ρηματικό μέρος

ΒΗΜΑΤΑ:

1.    Διαβάζουμε το απόσπασμα και την παράγραφο στην οποία εμπεριέχεται για να το εντάξουμε στο κατάλληλο νοηματικό πλαίσιο και εντοπίζουμε το ζητούμενο ή τα ζητούμενα. Ενδέχεται να έχουμε περισσότερα από ένα ζητούμενα, οπότε αν παραλείψουμε ένα από αυτά, θα αξιολογηθεί  αρνητικά, 

π.χ.

«Η αποδοχή της ξενομανίας είναι άρνηση του εγώ μας, της ελληνικότητάς μας». Να αναπτύξετε το περιεχόμενο της φράσης σε 70 – 90 λέξεις.

👍 Το χωρίο αποτελείται από ένα δεδομένο αν και γίνεται διάκριση ανάμεσα στο «εγώ» και στην «ελληνικότητα». Ωστόσο, πρόκειται για ένα δεδομένο αφού, στη συγκεκριμένη περίπτωση, το «εγώ» ταυτίζεται με την «ελληνικότητα». Συνεπώς η αποδοχή της ξενομανίας σημαίνει ταυτόχρονα άρνηση του εγώ και της ελληνικότητάς μας.

Παράλληλα ελέγχουμε:	ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
αν γίνεται μεταφορική χρήση της γλώσσας à την αντικαθιστούμε με κυριολεκτική.	«οι οικογενειακοί δεσμοί παίζουν το ρόλο του αλεξίπτωτου σε μια πτώση προς το κενό» ❗  αποκομμένο από το κείμενο είναι ασαφές. Ωστόσο, με μια προσεκτική ματιά του κειμένου αντιλαμβανόμαστε ότι αναφέρεται στην προστασία (αλεξίπτωτο) που προσφέρει η οικογένεια όταν οι νέοι χάνουν τον προσανατολισμό τους (πτώση προς το κενό)
αν απουσιάζει κάποια έννοια αναγκαία που εννοείται à την εντοπίζουμε στο κείμενο.	«Έχει τη δυνατότητα να δώσει σημασία σε απλά πράγματα που οι νέοι παραβλέπουν και που δεν έχουν ακόμη την ωριμότητα που χρειάζεται για να τα εκτιμήσουν». ❗   Απουσιάζει η βασική έννοια ποιος «έχει τη δυνατότητα…»; Αν διαβάσουμε προσεχτικά το κείμενο θα καταλάβουμε ότι απουσιάζει η έννοια της τρίτης ηλικίας
αν έχουμε αντωνυμίες που αντικαθιστούν όρους που προηγούνται à εντοπίζουμε σε ποιους όρους αναφέρονται και τους αντικαθιστούμε.	«Οι δυνατότητες αυτές όμως απορροφούν χρόνο και ενέργεια, που θα μπορούσαν να διαθέσουν σε δραστηριότητες πιο εποικοδομητικές και ωφέλιμες για αυτά» ❗   Η αντωνυμία «αυτές» δεν θα μας έλεγε τίποτα, αν δεν διαβάζαμε όλο το κείμενο. Διαβάζοντας λοιπόν κατανοούμε ότι η αντωνυμία αναφέρεται στις δυνατότητες επικοινωνίας που προσφέρει το κινητό τηλέφωνο μέσω SMS, ενώ η αντωνυμία «αυτά» αναφέρεται στους εφήβους, στα νέα παιδιά.
αν πρέπει να αναπτύξουμε επιχείρημα: αν πρέπει να αποδείξουμε μια άποψη μέσω του χωρίου που μας δίνεται, οφείλουμε να συνθέσουμε έναν συλλογισμό, δηλ. λογικές προτάσεις με νοηματική αλληλουχία που εξηγούν και στηρίζουν τη θέση που σχολιάζουμε. Συνήθως χρησιμοποιούμε τη μέθοδο της αιτιολόγησης ή του αιτίου – αποτελέσματος.	«Στην πραγματικότητα είναι ασυνήθιστο για τους εφήβους να αισθάνονται διαιρεμένοι ανάμεσα σε δύο «κόσμους», κυρίως στα πιο σπουδαία θέματα της ζωής». ❗    Καλούμαστε να αποδείξουμε ότι οι έφηβοι δεν αισθάνονται διαιρεμένοι σε δύο κόσμους, όσον αφορά τα σπουδαία θέματα της ζωής. ❗   ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Οι έφηβοι βρίσκονται σε μια ηλικία που προσπαθούν να ενταχθούν στη ζωή, να κοινωνικοποιηθούν με επιτυχία, ώστε να αντιμετωπίσουν όσο το δυνατόν λιγότερα εμπόδια στο μέλλον τους. Στην προσπάθεια που κάνουν λογικό είναι να θέλουν να έχουν κάποια πρότυπα, για να στηριχθούν πάνω τους και αυτά τα αναζητούν στο άμεσο περιβάλλον τους, στην οικογένειά τους. Ακολουθώντας, λοιπόν, το παράδειγμα των γονιών τους, ενστερνίζονται όλες τις αξίες και τα πιστεύω τους πάνω στα σημαντικά ζητήματα της ζωής χωρίς να εκδηλώνουν αντιδράσεις, παρά μόνο σε μικρότερης σημασίας θέματα.
αν ζητείται στην εκφώνηση ανάπτυξη παραγράφου με συγκεκριμένο τρόπο.

2.    Επεξεργαζόμαστε το απόσπασμα: εντοπίζουμε ονοματικά και ρηματικά μέρη.

3.    Θέτουμε διευκρινιστικά ερωτήματα.

4.    Συγκεντρώνουμε το υλικό

5.    Αξιοποιούμε το υλικό που συγκεντρώσαμε και αναπτύσσουμε την παράγραφο εφαρμόζοντας όλους τους κανόνες για τη σωστή οργάνωση της παραγράφου.

Προσοχή! Η θεματική περίοδος με την οποία θα ξεκινά η παράγραφος είναι απαραίτητο να διαθέτει σαφήνεια, να συμπυκνώνει την άποψη που θα αναπτύξουμε στη συνέχεια και να συσχετίζει τις κεντρικές έννοιες του αποσπάσματος.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΜΙΚΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ

«Όσο η επικοινωνία πυκνώνει με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα, τόσο η μοναξιά μας, η ανθρώπινη μεγαλώνει και η αποξένωση κυριαρχεί». Να αναπτύξετε το περιεχόμενο της παραπάνω φράσης σε μια παράγραφο 70 -80 λέξεων.

1ο ΒΗΜΑ: Προσεκτική ανάγνωση αποσπάσματος.

Ζητούμενο: γιατί όσο η επικοινωνία πυκνώνει με τα τεχνολογικά μέσα, επιδρά αρνητικά στον ψυχισμό των ανθρώπων και στις διαπροσωπικές σχέσεις;

2ο ΒΗΜΑ: Εντοπισμός ονοματικών και ρηματικών μερών

ονομ. μέρος	ρημ. μέρος		ονομ. μέρος
Όσο η επικοινωνία	πυκνώνει		με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα,
ονομ. μέρος		ρημ μέρος		ονομ. μέρος	ρημ μέρος
τόσο η μοναξιά μας, η ανθρώπινη		μεγαλώνει		και η αποξένωση	κυριαρχεί

3ο ΒΗΜΑ: Διευκρινιστικά ερωτήματα

ΟΝΟΜ. ΜΕΡΟΣ επικοινωνία	ΟΝΟΜ. ΜΕΡΟΣ τεχνολογικά μέσα	ΡΗΜ. ΜΕΡΟΣ (Αποτέλεσμα)    κυριαρχεί	ΟΝΟΜ. ΜΕΡΟΣ μοναξιά , αποξένωση
Με άλλα λόγια; Δηλαδή; (Επεξήγηση του όρου)	Με άλλα λόγια; Δηλαδή; (Επεξήγηση του όρου) Παραδείγματα	Προκαλεί; Συντελεί; Οδηγεί; Γιατί; Με ποιον τρόπο;	Με άλλα λόγια; Δηλαδή; (Επεξήγηση του όρου) Παραδείγματα
Ποιο είναι το αποτέλεσμα των παραπάνω;

4ο ΒΗΜΑ: Συγκέντρωση υλικού

☑  τηλεφωνούν ☑  ανταλλάσσουν μηνύματα ☑  ανταλλάσσουν φωτογραφίες ☑ ανταλλάσσουν βίντεο ☑ παίζουν παιχνίδια

☑  Ηλεκτρονικά μέσα ☑  Επικοινωνία «εξ αποστάσεως» ☑  Κατάχρηση ☑ Υπερβολική χρήση ☑ social media (Facebook, Twitter…)

☑Αποστασιοποίηση ☑Απομάκρυνση

☑Αντικατάσταση ανθρώπινης επαφής ☑Εθισμός στην εικονική πραγματικότητα ☑Ψυχική ερημιά ☑Συναισθηματικό κενό

5ο ΒΗΜΑ: Ανάπτυξη παραγράφου

Με την αλματώδη τεχνολογική εξέλιξη και την κυριαρχία των σύγχρονων μέσων στην επικοινωνία έχουμε οδηγηθεί στη συναισθηματική απομόνωση. Κι αυτό γιατί, ενώ τα εντυπωσιακά αυτά επιτεύγματα προορίζονταν να καταργήσουν τις αποστάσεις, εντούτοις επιτείνουν το ψυχικό κενό. Ο άνθρωπος υποκαταστάθηκε από τα μηχανήματα. Τηλεφωνούμε, ανταλλάσσουμε μηνύματα, ενημερωνόμαστε και ψυχαγωγούμαστε «εξ αποστάσεως». Η ανθρώπινη επαφή χάθηκε και παρόλο που σήμερα – περισσότερο από ποτέ – έχουμε ανάγκη την παρουσία του «άλλου», οι σχέσεις μας είναι επιδερμικές και απρόσωπες. Καταλήξαμε, λοιπόν, να ζούμε απομακρυσμένοι και αποκομμένοι από το κοινωνικό σύνολο, εγκλωβισμένοι στην εικονική πραγματικότητα και στη μοναξιά μας.

Β. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ – ΔΟΜΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

α. Σε ερωτήσεις που αφορούν τη διάρθρωση/ δομή του κειμένου απάντηση συνίσταται στη διάκριση του προλόγου, του κύριου μέρους και του επιλόγου.

Πρόλογος : είναι η πρώτη παράγραφος του κειμένου, όπου συνήθως εντοπίζουμε τη θέση/ άποψη του συγγραφέα σχετικά με το θέμα.

Κύριο Θέμα : αποτελείται από παραγράφους στις οποίες αναπτύσσονται διεξοδικά οι ιδέες και παρατίθενται τα πληροφορίες που στηρίζουν την αρχική θέση του συγγραφέα.

Επίλογος : είναι η τελευταία παράγραφος, όπου συνήθως διατυπώνεται μια ανακεφαλαίωση ή/ και το συμπέρασμα.

β. Σε ερωτήσεις που αφορούν τη διαίρεση του κειμένου σε νοηματικές ενότητες προσπαθούμε να ομαδοποιήσουμε παραγράφους του κύριου μέρους που έχουν κοινό νοηματικό άξονα. Έτσι, μπορεί δύο ή περισσότερες παράγραφοι του κειμένου να αναφέρονται στα αίτια ενός προβλήματος (αποτελούν κοινή νοηματική ενότητα), δύο ή περισσότερες παράγραφοι στις συνέπειες (αποτελούν κοινή νοηματική ενότητα) κλπ.

γ. Σε ερωτήσεις που αφορούν τον χωρισμό μιας παραγράφου σε μικρότερες εντοπίζουμε τις κύριες ιδέες. Αυτές, μαζί με τις βοηθητικές προτάσεις μπορούν να αποτελέσουν τις ανεξάρτητες παραγράφους. Συνήθης ένδειξη για τον χωρισμό είναι η ύπαρξη διαρθρωτικής λέξης/ φράσης.

Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

ΒΗΜΑΤΑ

Είναι ένα κείμενο με συγκεκριμένο θέμα όπου ο μαθητής καλείται να αναπτύξει τις σκέψεις του, την επιχειρηματολογία του με σαφήνεια, καθαρότητα και πληρότητα. Αποτελείται από τον πρόλογο, το κύριο μέρος (κύριο θέμα) και τον επίλογο.

1.    Διαβάζουμε καλά το θέμα που μας δίνεται και επισημαίνουμε το θεματικό άξονα του κειμένου που μας ζητείται.

2.    Εντοπίζουμε τα δεδομένα της εκφώνησης

3.    Εντοπίζουμε τα ζητούμενα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε.

4.    Προσδιορίζουμε το επικοινωνιακό πλαίσιο που μας ζητείται, ώστε να εφαρμόσουμε τα χαρακτηριστικά του και να προσαρμόσουμε το λεξιλόγιο και το ύφος μας.

ΘΥΜΑΜΑΙ…

Συνθέτουμε το διάγραμμα του κειμένου μας.

💬Το δεδομένο το σχολιάζω μόνο στον πρόλογο.

 

💬Τα ζητούμενα απαντώνται στο κύριο μέρος φροντίζοντας να υπάρχει αρμονία στην κατανομή των παραγράφων ανάμεσα στα ζητούμενα (π.χ. 2 -3 παράγραφοι για το πρώτο ζητούμενο, 2 -3 παράγραφοι για το δεύτερο).

 

💬 Για αναζήτηση υλικού και οργάνωση σε παραγράφους συμβουλεύομαι τους τομείς.

 

💬Το διάγραμμα είναι απαραίτητο προκειμένου να καταγράψουμε και να τακτοποιήσουμε τις ιδέες μας. Αυτό θα μας βοηθήσει κατά την ανάπτυξη να ασχοληθούμε με τη διατύπωση και την έκφραση, αφού θα έχουμε κατοχυρώσει τις ιδέες μας.

 

💬  Τηρούμε την τριμερή ανάπτυξη του κειμένου (πρόλογος, κύριο θέμα, επίλογος) και της παραγράφου (θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, κατακλείδα).

 

💬Χρησιμοποιούμε συνδετικές λέξεις και φράσεις για τα αίτια, τις συνέπειες και τους τρόπους αντιμετώπισης.

 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:

ΘΕΜΑ: Υποθέστε ότι θα γράψετε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στο φυλλάδιο του Ινστιτούτου Καταναλωτών, εκπροσωπώντας τους νέους ανθρώπους. Σε αυτό να αναφερθείτε στους λόγους που οδηγούν το άτομο στον καταναλωτισμό αλλά και στους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου. (400 – 500 λέξεις)

Επεξεργασία:

Θεματικός άξονας: Καταναλωτισμός

Δεδομένο:  Το άτομο οδηγείται στον καταναλωτισμό

Ζητούμενα:    α) Οι λόγοι που οδηγούν στον καταναλωτισμό àαίτια

              β) Οι τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου
  Επικοινωνιακό πλαίσιο: άρθρο σε φυλλάδιο (ως εκπρόσωπος των νέων)
  Διάγραμμα κειμένου

Διάγραμμα:

ΤΙΤΛΟΣ:	Φρένο στον καταναλωτισμό
ΠΡΟΛΟΓΟΣ:	Γενική αναφορά στον καταναλωτισμό à έκταση φαινομένου, μορφές, ποιες ηλικιακές ομάδες θίγει (παραγωγικός πρόλογος)
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ:	1ο ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: ΑΙΤΙΑ 1)    Διαφήμιση: δύναμη των τεχνολογικών μέσων (συνδυασμός εικόνας – ήχου), χρήση της γλώσσας (διαφημιστικός λόγος), τεχνικές διαφήμισης à διόγκωση των ατομικών αναγκών. 2)    Υλιστική αντίληψη της σύγχρονης κοινωνίας, αδιαφορία για την καλλιέργεια του πνεύματος, κρίση ηθικών αξιών, έλλειψη ιδανικών – προτύπων àστροφή σε καταναλωτικά πρότυπα. 3)    Έλλειψη ουσιαστικής παιδείας: τεχνοκρατικός χαρακτήρας εκπαίδευσης, βαθμοθηρία, ωφελιμιστικό πνεύμα à αποπροσανατολισμός των νέων από ουσιαστικές αξίες – ιδανικά. 4)    Σύγχρονος τρόπος ζωής (υπερεργασία, άγχος, ανασφάλεια, μοναξιά, ιδεολογική κρίση, κρίση θεσμών) à ο καταναλωτισμός ως διέξοδος 5)    Νέοι: μιμητισμός, έλλειψη κριτικής αντίληψης, ξενομανία à άκριτη υιοθέτηση καταναλωτικών προτύπων.
	2ο ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 1.    Οικογένεια: γονείς – πρότυπα à απομάκρυνση από το καταναλωτικό μοντέλο, καλλιέργεια ουσιαστικών ενδιαφερόντων. 2.    Σχολείο: ανάπτυξη κριτικής σκέψης, πνευματικά εφόδια για ορθή ιεράρχηση αξιών. 3.    ΜΜΕ: προβολή υγιών προτύπων, θέσπιση μέτρων για τον περιορισμό της παραπλανητικής, αθέμιτης διαφήμισης. 4.    Άτομο: ενδιαφέρον για πνευματική καλλιέργεια, στροφή στο ουσιώδες.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ	Γενική αναφορά στις συνέπειες που προκύπτουν à τραγικές συνέπειες στη ζωή των ατόμων και κυρίως των νέων από τον καταναλωτισμό: υλικός ευδαιμονισμός, άγχος, υποβάθμιση ανθρώπινων σχέσεων, αδιαφορία για τα κοινωνικά προβλήματα, την πνευματική ανάταση την ηθική ολοκλήρωση à Αλλοτρίωση των νέων. Άρα, επιτακτική η ανάγκη λήψης μέτρων.

ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΥΛΙΚΟΥ

Ζητούμενα	Συνήθεις διατυπώσεις	Άντληση υλικού
ΜΟΡΦΕΣ	-          Ποια στοιχεία επιβεβαιώνουν την ύπαρξη του.. -          Ποιες είναι οι διαστάσεις του φαινομένου -          Να δώσετε δείγματα -          Πώς εκδηλώνεται το φαινόμενο… -          Να αναφέρετε παραδείγματα…
ΑΙΤΙΕΣ	-          Ποιοι παράγοντες συντελούν/ ευθύνονται για την όξυνση… -          Αναζητήστε την παθολογία του φαινομένου… -          Γιατί αποτελεί ανησυχητικό φαινόμενο η έξαρση του… -          Να αναζητήσετε τα αίτια… -          Η ευθύνη του φαινομένου βαραίνει τον… -          Πού οφείλεται η γέννηση του… -          Πού αποδίδετε… -          Ποιες συνθήκες ευνοούν/ καλλιεργούν…	1.    Άνθρωπος: α) εγγενή χαρακτηριστικά του β) αξίες, ηθικά εφόδια/ ψυχολογικά αδιέξοδα γ) πνευματικά εφόδια. 2.    Φορείς αγωγής (σε θέματα που αφορούν τους νέους) 3.    Τομείς της κοινωνικής ζωής (διαμορφωμένη κατάσταση σε όλα τα επίπεδα) 4.    Στα προβλήματα και τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης εποχής (συμφέροντα, σκοπιμότητες, στόχοι)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ	-          Να εκθέσετε τις απόψεις σας για τους κινδύνους. -          Να εκφράσετε τις ανησυχίες σας σχετικά με… -          Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σχετικά με τον ρόλο… -          Να καταγράψετε τις συνέπειες… -          Πού μπορεί να οδηγήσει… -          Ποια είναι η αξία… -          Ποια οφέλη προκύπτουν… -          Να αναφερθείτε στην επίδραση… -          Ποια είναι η αναγκαιότητα… -          Ποιοι είναι οι στόχοι…	1.    Άνθρωπος: υγεία, φυσική κατάσταση προσωπικότητα ηθικοπνευματική συγκρότηση 2.    διαπροσωπικές σχέσεις 3.    τομείς της κοινωνικής ζωής 4.    φυσικό περιβάλλον (στα θέματα που σχετίζονται μόνο)
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ	-          Να εστιάσετε την προσοχή σας στους παράγοντες που θα… -          Να παρουσιάσετε τις προϋποθέσεις… -          Να καταθέσετε/ διατυπώσετε προτάσεις… -          Να προτείνετε τρόπους… -          Πώς μπορεί να συμβάλει -          Να προτείνετε μέτρα…	1.    Φορείς κοινωνικοποίησης (οικογένεια, σχολείο, ΜΜΕ, πνευματικοί άνθρωποι, πολιτεία, κοινωνικός περίγυρος) 2.    Πολιτειακή οργάνωση (θεσμοί, νόμοι, μεταρρυθμίσεις, πολίτευμα) 3.    Υπερεθνικοί οργανισμοί/ παγκόσμια κοινότητα 4.    Ιδιαίτερη κοινότητα που φέρει ευθύνη (π.χ. επιστημονική κοινότητα:  εφαρμογή επιστημονικών δεδομένων) 5.    Άτομο (αλλαγή κοσμοαντίληψης, επανιεράρχηση αξιών), ατομική ευθύνη.

Σε κάθε θέμα λαμβάνουμε υπόψη ότι το άτομο, η κοινωνία, ο ευρύτερος πολιτισμός και η πορεία της παγκόσμιας κοινότητας βρίσκονται σε σχέση αλληλεπίδρασης και επομένως είναι αναγκαίο να διερευνήσουμε τη μεταξύ τους σχέση για την αναζήτηση πληροφοριών.