ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Α’ ΚΛΙΣΗΣ
Είναι τα
ουσιαστικά που παθαίνουν συναίρεση (ε/α +α =ᾶ) σε όλες τις πτώσεις και των δύο
αριθμών και παίρνουν σε όλες τις πτώσεις περισπωμένη, ακόμα και όταν
παραβιάζονται οι κανόνες τονισμού. Αυτό συμβαίνει γιατί κάθε συνηρημένη
συλλαβή, όταν τονίζεται παίρνει περισπωμένη.
|
ΕΝΙΚΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ
|
|||
|
ονομ.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλητ.
|
ὁ Ἑρμῆς (< Ἑρμέας)
τοῦ Ἑρμοῦ
τῷ Ἑρμῇ
τόν Ἑρμῆν
ὦ Ἑρμῆ
|
ἡ
μνᾶ (<μνάα)
τῆς
μνᾶς
τῇ
μνᾷ
τήν
μνᾶν
ὦ
μνᾶ
|
ἡ
συκῆ (<συκέα)
τῆς
συκῆς
τῇ
συκῇ
τήν
συκῆν
ὦ
συκῆ
|
|
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ
|
|||
|
ονομ.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλητ.
|
οἱ Ἑρμαῖ
τῶν Ἑρμῶν
τοῖς Ἑρμαῖς
τούς
Ἑρμᾶς
ὦ Ἑρμαῖ
|
αἱ
μναῖ
τῶν
μνῶν
ταῖς
μναῖς
τάς
μνᾶς
ὦ
μναῖ
|
αἱ
συκαῖ
τῶν
συκῶν
ταῖς
συκαῖς
τάς
συκᾶς
ὦ
συκαῖ
|
ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Β’ΚΛΙΣΗΣ
Είναι τα
ουσιαστικά β’κλίσης που συναιρούν το ο ή το ε
σε όλες τις πτώσεις
|
ΕΝΙΚΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ
|
|||
|
ονομ.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλητ.
|
ὁ πλοῦς (<πλόος)
τοῦ πλοῦ
τῷ πλῷ
τόν πλοῦν
ὦ πλοῦ
|
ὁ περίπλους
τοῦ περίπλου
τῷ περίπλῳ
τόν περίπλουν
ὦ περίπλου
|
τό
ὀστοῦν (<ὀστέον)
τοῦ
ὀστοῦ
τῷ
ὀστῷ
τό
ὀστοῦν
ὦ
ὀστοῦν
|
|
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ
|
|||
|
ονομ.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλητ.
|
οἱ πλοῖ
τῶν πλῶν
τοῖς πλοῖς
τούς
πλοῦς
ὦ πλοῖ
|
οἱ περίπλοι
τῶν περίπλων
τοῖς περίπλοις
τούς
περίπλους
ὦ περίπλοι
|
τά
ὀστᾶ
τῶν
οστῶν
τοῖς
ὀστοῖς
τἀ
ὀστᾶ
ὦ
ὀστᾶ
|
ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ: Ο τονισμός των πτώσεων των
συνηρημένων ουσιαστικών είτε είναι σύνθετα είτε απλά ακολουθεί τον τονισμό της
ονομαστικής ενικού. Σε όποια συλλαβή δηλαδή τονίζεται η ονομαστική του ενικού,
εκεί τονίζονται και όλες οι πτώσεις του ενικού και του πληθυντικού:
ἡ πρόχους, τῆς πρόχου, τῇ
πρόχῳ, τήν πρόχουν
αἱ πρόχοι, τῶν πρόχων,
ταῖς πρόχοις, τάς πρόχους
ΑΤΤΙΚΟΚΛΙΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Είναι κάποια
ουσιαστικά της β’κλίσης που χρησιμοποιούνται κυρίως στην αττική διάλεκτο. Τα
ουσιαστικά αυτά διακρίνονται σε αρσενικά
και θηλυκά που λήγουν σε –ως και
ουδέτερα που λήγουν σε –ων
|
ΕΝΙΚΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ
|
||||
|
ονομ.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλητ.
|
ὁ
νεώς
τοῦ
νεώ
τῷ
νεῴ
τόν
νεών
ὦ
νεώς
|
ὁ Δεξίλεως
τοῦ
Δεξίλεω
τῷ
Δεξίλεῳ
τόν
Δεξίλεων
ὦ
Δεξίλεως
|
ἡ
ἅλως
τῆς
ἅλω
τῇ
ἅλῳ
τήν
ἅλω(ν)
ὦ
ἅλως
|
τό
ἀνώγεων
τοῦ
ανώγεω
τῷ
ἀνώγεῳ
τό
ἀνώγεων
ὦ
ἀνώγεων
|
|
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ
|
||||
|
ονομ.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλητ.
|
οἱ
νεῴ
τῶν
νεών
τοῖς
νεῴς
τούς
νεώς
ὦ
νεῴ
|
|
αἱ
ἅλῳ
τῶν
ἅλων
τοῖς
ἅλῳς
τάς
ἅλως
ὦ
ἅλῳ
|
τά
ἀνώγεω
τῶν
ἀνώγεων
τοῖς
ἀνώγεῳς
τά
ἀνώγεω
ὦ
ἀνώγεω
|
Παρατηρήσεις:
ü
Η
κλητική ενικού είναι όμοια με την ονομαστική ενικού
ü
Το
–ω της ονομαστικής διατηρείται στις καταλήξεις όλων των πτώσεων και στους δύο
αριθμούς
ü
Η
υπογεγραμμένη της β’κλίσης διατηρείται και εδώ (στη δοτική ενικού).
Υπογεγραμμένη βάζουμε και στις πτώσεις όπου στην απλή β’κλίση υπάρχει το ι
(δηλαδή στην ονομαστική και δοτική πληθυντικού)
ü
Μερικά
αττικόκλιτα σχηματίζουν την αιτιατική ενικού χωρίς το τελικό ν κατ’ αναλογίαν
με την γ’ κλίση:
Τήν ἅλω, τήν ἕω, τῆν Κῶ, τόν Μίνω, τόν
Ἄθω
ü
Τονισμός: Ο τονισμός των πτώσεων ακολουθεί τον
τονισμό της ονομαστικής ενικού. Σε όποια συλλαβή δηλαδή τονίζεται η ονομαστική
ενικού, εκεί τονίζονται και οι πτώσεις όλων των αριθμών.
Τα
αττικόκλιτα που τονίζονται στην λήγουσα παίρνουν οξεία (π.χ. λεώς, λεώ κλπ). Εξαιρούνται
και παίρνουν περισπωμένη:
i.
Τα μονοσύλλαβα (Κῶς)
ii.
Τα ξενικά ονόματα (Ταμῶς, Νεκῶς κλπ)
iii.
Τα ὀρφῶς (=ροφός), ταῶς (=παγώνι), τυφῶς
(=καταιγίδα) (Κατά άλλους αυτά παίρνουν οξεία)